Tăng xông máu và những nguy hiểm tiềm ẩn.

Tăng xông máu thực ra là khái niệm chỉ bệnh cao huyết áp. Đây là trường hợp chỉ số huyết áp cao hơn bình thường. Tùy theo thể trạng của từng người, nhưng bình thường người có một trong hai chỉ số tâm thu > 140 hoặc tâm thương > 90 đươc coi là đã mặc bệnh cao huyết áp.

Tăng xông máu (hay cao huyết áp) là gì?

Huyết áp có hai chỉ số khi tim co bóp, dựa vào tác dụng bơm của tim, tâm thất trái đẩy mạch máu chảy vào động mạch chủ, máu trong động mạch sẽ tăng lên đột ngột, nén chặt vào huyết quản. Lúc này huyết áp ở trong động mạch là cao nhất. Huyết áp đo được lúc này gọi là “huyết áp tối đa”. Vì áp lực này xuất hiện trong lúc tim co bóp nên trong y học được gọi là “huyết áp tâm thu”. Khi tim nở ra, máu tạm thời ngừng chảy vào động mạch dựa vào tính đàn hồi và tác dụng của trương lực của huyết quản động mạch, tiếp tục đẩy máu chảy về hía trước, áp lực trong động mạch dần dần hạ thấp. Huyết áp đo được khi áp lực trong động mạch xuống tới thấp nhất được gọi là “huyết áp tối thiểu”. Vì áp lực lúc này xuất hiện khi tim nở ra nên trong y học gọi là “huyết áp tâm trương”.

Trị số sai khác giữa huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương được gọi là huyết áp hiệu số.

Trong y học người ta thường dùng một phân thức để biểu thị trị số của huyết áp, lấy mmHg (milimet thủy ngân) làm đơn vị, tức là huyết áp tâm thu/huyết áp tâm trương mmHg

Để phân biệt con người còn sống hay chết, người ta thường dựa vào nhịp tim đập, nếu tim ngừng đập khả năng lớn nhất cho biết người đó đã chết, y học gọi hiện tượng tim ngừng đập là chết lâm sàng. Ngược lại, khi tim còn hoạt động bình thường thì cho biết người này còn sống. Yếu tố liên quan trực tiếp đến tim là huyết áp. Khi máu trong các huyết quản tuần hoàn lưu thông với nhau sẽ tạo nên một áp lực gọi là huyết áp. Huyết áp làm tim đập nhanh hoặc chậm tùy vào cơ địa mỗi người. Người ta lấy chỉ số huyết áp khi đo ở cánh tay hoặc bắp tay

Thường thì huyết áp trong cơ thể mỗi người ở ban ngày khác với ban đêm. Nguyên nhân là ban ngày thường hoạt động làm việc, ăn uống nhiều nên ban ngày thường tăng cao hơn. Ngược lại khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi, ngủ, huyết áp giảm xuống vào ban đêm. Điều này có thể kết luận rằng khi con người ta hoạt động thể chất và trí não nhiều thì huyết áp tăng, ngược lại khi con người ta nghỉ ngơi, thư giãn ít vận động thì huyết áp ở mức bình thường hoặc có thể giảm xuống. Tuy nhiên còn nhiều nguyên nhân khác gây ra tăng huyết áp hay giảm huyết áp.

Tăng xông máu (cao huyết áp) và nhận thức chung về bệnh

Bảng chỉ số huyết áp

Tăng xông máu, hay còn gọi là cao huyết áp, là loại bệnh thường gặp, ảnh hưởng nguy hại tới sức khỏe của con người. Hiện nay, bệnh đang có xu hướng tăng nhanh. Nếu không khống chế cao huyết áp một cách hiệu quả, sẽ dẫn tới các bệnh ở cơ quan nội tạng như tim, não, thận…thậm chí dẫn tới bệnh tai biến nghiêm trọng như tai biến mạch máu não (hay còn gọi là trúng gió) vì thế người ta thường gọi bệnh cao huyết áp là “kẻ giết người thầm lặng” và đang trở thành vấn đề quan tâm của toàn xã hội.

Thái độ đúng đắn khoa học ở đây đối với bệnh cao huyết áp (ở đây là cao huyết áp nguyên phát) là: không nên lo lắng nhưng phải cẩn thận, vừa phải nhận thức được tính nguy hại của bệnh và tính cấp thiết của việc điều trị, vừa phải thấy được tính khả thi vừa phòng ngừa và trị liệu.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy rằng lối sống khoa học có thể làm giảm 55% tỷ lệ mắc bệnh cao huyết áp, sớm phòng trị có thể làm giảm tới 80% các biến chứng của bệnh. Hiện nay vẫn chưa có cách trị tận gốc bệnh cao huyết áp nhưng có thể hoàn toàn khống chế được bệnh.

Nếu mắc bệnh cao huyết áp chúng ta không nên quá lo lắng mà phải có cái nhìn đúng đắn đối với căn bệnh, áp dụng những biện pháp hợp lý, khoa học (dự phòng là chính, phòng trị kết hợp) và kết hợp giữa lối sống khoa học với sự kiên trì trị liệu khoa học.

Việc lập ra các phương án phòng trị khống chế bệnh cao huyết áp là không dễ dàng, việc thực hiện lại càng khó. Điều cốt yếu là chúng ta phải quan tâm, tạo mọi điều kiện hỗ trợ cho bác sĩ và người bệnh.

Cao huyết áp (tăng xông máu) và những hiểu biết liên quan

Hệ thống tuần hoàn khép kín do tim và các huyết quản tạo nên trong cơ thể là một mạng lưới giao thông. Máu trong hệ tuần hoàn này liên tục thì cơ thể con người mới không ngừng trao đổi chất với môi trường bên ngoài, sử dụng chất dinh dưỡng và ô xy một cách có hiệu quả, bài tiết ra ngoài chất thải và cacbondioxyt. Hệ thống tuần hoàn máu thông suốt có ảnh hưởng vô cùn quan trọng trong việc đảm bảo chuyển hóa trao đổi chất trong cơ thể, kéo dài tuổi thọ và duy trì sự cân bằng môi trường động thái trong và ngoài cơ thể.

Trong cơ thể con người, quả tim là động lực của hệ tuần hoàn máu, có tác dụng như một máy bơm. Sự co bóp và giãn nở đều đặn của tim làm dịch huyết (máu) không ngừng chu chuyển. Khi máu chảy trong các huyết quản (mạch máu) sẽ tạo áp lực lên thành mạch máu, áp lực này gọi là huyết áp.

Huyết áp mà người ta thường nhắc tới là chỉ huyết áp đo được ở động mạch lớn (như huyết áp ở trên cánh tay, bắp tay)

Cao huyết áp (tăng xông máu) và những nhân tố ảnh hưởng.

Có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng tới sự lên xuống của huyết áp như:

Thời tiết: Người ta phát hiện ra rằng môi trường lạnh sẽ làm huyết áp tạm thời tăng lên. Cho dù là người có huyết áp bình thường hay người bị mắc bệnh cao huyết áp, về mùa đông huyết áp cao hơn mùa hè. Đây là sự biến động theo mùa.

Ngày đêm: Trong 24 tiếng của một ngày, đo huyết áp ở những thời điểm khác nhau kết quả cho thấy không hoàn toàn giống nhau, xuất hiện đặc trưng thay đổi mang tính chu kỳ. Thông thường khi ngủ say, huyết áp tương đối thấp, sáng và trưa huyết áp tương đối cao. Đối với người bị bệnh cao huyết áp thì tình hình biến đổi huyết áp theo ngày đêm càng phức tạp.

Tâm trạng: khi tâm trạng bị kích động, tinh thần căng thẳng, cơ thể nằm trong trạng thái chịu sự tác động, làm tăng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, giải phóng nhiều drealin và nor-adrealin, dẫn đến nhịp tim và trở lực tiểu động mạch tăng, có thể làm huyết áp biến động tăng cao.

Vận động: khi vận động nặng, nhu cầu năng lượng cho cơ thể tăng. Do đó huyết áp cũng tăng lên tương ứng. Lúc này huyết áp tâm thu tăng lên tương đối cao, còn huyết áp tâm trương chỉ biến đổi nhẹ. Sau khi nghỉ ngơi huyết áp sẽ nhanh chóng hồi phục.

Ngoài ra việc nín thở, hút thuốc, uống rượu cũng làm huyết áp thay đổi. Thông thường sự biến đổi của huyết áp, trên một mặt nào đó là hiện tượng thuộc về tính sinh lý. Nhưng khi mắc cao huyết áp, tính biến đổi cảu huyết áp càng lớn hoặc phát sinh thay đổi. Ví dụ có một số người mắc bệnh cao huyết áp, tính nhịp điều thay đổi huyết áp theo ngày đêm giảm và yếu.

Những biến đổi của dao động huyết áo trong chẩn đoán lâm sàng và trị liệu có ý nghĩa vô cùng quan trọng, cần phải được coi trọng.