7 cách điều trị cao huyết áp không cần dùng thuốc

Điều trị cao huyết áp như thế nào, khi cao huyết áp là bệnh lý tim mạch nguy hiểm được xem như “kẻ giết người thầm lặng” vì toàn bộ sự tiến triển của bệnh thường diễn ra trong âm thầm không có triệu chứng?

Điều trị cao huyết áp không cần dùng thuốc

Các biện pháp điều trị cao huyết áp không dùng thuốc đã được chứng minh là có hiệu quả tốt và không độc hại gì cho bệnh nhân, lại rẻ tiền.

Việc điều trị này nên được áp dụng ngay từ đầu. Việc xác định giới hạn áp dụng các biện pháp không dùng thuốc đến đâu là thích hợp cho mỗi bệnh nhân, việc đánh giá lại kết quả điều trị của biện pháp này nhiều khi rất khó chính xác. Đây được coi như là một biện pháp bổ sung.

Hạn chế ăn muối

Vấn đề quan trọng hàng đầu trong các biện pháp điều trị không dùng thuốc là giảm muối ăn tức là giảm Natri. Từ lâu, người ta đã chứng minh: ăn giảm muối có tác dụng làm hạ huyết áp ở người đã có cao huyết áp. Người ta cũng biết khi Natri tăng cao trong các sợi cơ trơn thành mạch máu sẽ tăng sự nhạy cảm của thành mạch với chất gây co mạch, do đó làm tăng huyết áp.

Yêu cầu mỗi ngày của một người là 4 g muối, nhưngthực tế ta thường ăn tới 10 g hoặc hơn nữa.

Muối nhiều trong các thức ăn mặn như cà, nước mắm, mắm tôm... Ăn mặn hay nhạt thường là do thói quen, tất nhiên khi ăn mặn nhiều thì Natri thải ra cũng nhiều.

Một số thức ăn khác cũng có nhiều Natri như: Mì chính (bột ngọt) là Natri glutamate. Nếu giảm muối xuống 0,4 g mỗi ngày thì huyết áp hạ xuống rõ rệt.

Tuy nhiên, có nhiều người bệnh cảm thấy rất khó chịu khi phải ăn nhạt kéo dài. Vai trò của ăn giảm muối trong bệnh cao huyết áp đã được chứng minh, nhưng hiện nay vẫn còn đang tiếp tục nghiên cứu.

Ăn để giảm trọng lượng cơ thể

Mặc dầu không phải tất cả người cao huyết áp đều béo, nhưng nhiều người béo có bệnh cao huyết áp, cho nên việc giảm trọng lượng là rất cần thiết, riêng việc giảm ăn cũng có thể đã làm hạ huyết áp ở người cao huyết áp.

Giảm trọng lượng đơn thuần áp dụng cho người bị cao huyết áp nhẹ. Còn cao huyết áp trung bình và nặng thì phải kết hợp giảm trọng lượng cơ thể và điều trị bằng thuốc.

Có hai cách giảm trọng lượng: giảm ăn và tăng hoạt động.

Ăn giảm mỡ động vật, tăng dầu thực vật và vitamin. Giảm ăn mỡ động vật, nên thay mỡ động vật bằng dầu thực vật. Dầu thực vật chứa nhiều vitamin F là những axit béo không bão hoà, có vai trò quan trọng trong việc điều hoà cholesterol máu.

Dầu thực vật hay dùng như dầu hướng dương, dầu đậu tương, dầu đậu phộng có nhiều vitamin F.

Giảm thức ăn có nhiều cholesterol như lòng đỏ trứng, tim, thận, não. Vitamin E cũng được chú ý vì là chất chống oxy hoá mạnh, có vai trò trong chống vữa xơ động mạch, bảo vệ sức khoẻ người có tuổi. Vitamin E có nhiều trong giá đỗ, cà chua chín, dầu lạc, dầu đậu tương.

Chú ý về Kali

Vì trong điều trị cao huyết áp hay dùng thuốc lợi tiểu thải Natri đồng thời thải Kali. Vì vậy dễ gây chuột rút, nên chú ý bồi phụ Kali cho đủ, vì Kali là chất điện giải cần cho hoạt động cơ tim. Kali có nhiều trong đầu, chuối, rau cải, cà chua.

Chế độ ăn nói trên thường phải kết hợp với điều trị thuốc. Nếu bệnh nhân không chịu chấp hành hoặc chưa quen chế độ ăn giảm trọng lượng và giảm muối thì cứ điều trị thuốc, không thể chờ bệnh nhân thực hiện chế độ ăn trước rồi mới dùng thuốc sau.

Tập thể dục

Tập đều đặn có thể có lợi cho người cao huyết áp nhẹ, tuy chưa có thí nghiệm và chứng mình cho sự thay đổi rõ ràng của huyết áp.

Qua theo dõi một số bệnh nhân cao huyết áp ở Câu lạc bộ sức khỏe tuổi già, việc tập thể dục các bài khí công có tác dụng tốt, làm cho bệnh nhân thoải mái, sảng khoái tinh thần và cao huyết áp có xu hướng hạ.

Hiện nay người ta cho rằng, tập thể dục, dưỡng sinh có thể dự phòng được xơ vữa động mạch do nó làm tăng HDL - cholesterol.

Những bệnh nhân cao huyết áp vừa và nặng thì cần lưu ý hơn, không được tập quá sức, không tham gia các môn đấu đòi hỏi nhiều về sự cố gắng thể lực. Vì khi luyện tập nhiều, nhu cầu oxy cho các hoạt động đòi hỏi tim đập nhanh hơn, mạnh hơn để đảm bảo đưa máu tới được nhiều, trong khi tim đã phải chịu gánh nặng thường xuyên do cao huyết áp, các tổn thương tim sẽ ngày càng nặng lên nhanh chóng, dẫn tới suy tim.

Chế độ sinh hoạt, làm việc

Chế độ làm việc phải khoa học, điều độ, có thời gian nghỉ ngơi tích cực phù hợp, đảm bảo ngủ đủ, tránh stress tâm thần kinh, sống thoải mái, sảng khoái, vui vẻ.

Bỏ thuốc lá, giảm rượu, bia

Hút thuốc lá mới đầu không phải là nguyên nhân cao huyết áp nhưng là yếu tố đe doạ quan trọng của bệnh.

Người không hút thuốc lá ít nguy cơ bệnh mạch vành hơn người hút thuốc lá. Cần phải bỏ hẳn việc hút thuốc đối với người đã có bệnh cao huyết áp. Mối liên hệ giữa rượu và cao huyết áp còn đang tiếp tục nghiên cứu.

Có người cho nếu uống rượu ít, có tính chất khai vị, có thể lợi cho huyết áp, vì nó tăng HDL - cholesterol và giảm xơ vữa. Nhưng nếu cao huyết áp trung bình trở lên, nhiều người khuyên không nên uống rượu.

Giáo dục bệnh nhân về điều trị cao huyết áp

Trong điều trị cao huyết áp, việc giáo dục cho bệnh nhân để thầy thuốc và bệnh nhân cùng hợp tác với nhau cho ý nghĩa quan trọng.

Bệnh nhân cần phải biết rõ về bệnh và mục đích của các phương pháp điều trị như thế nào. Đặc biệt đối với những bệnh nhân bị cao huyết áp nhưng không hề có triệu chứng gì làm cho bệnh nhân để ý đến bệnh, bề ngoài vẫn khoẻ mạnh bình thường.

Những bệnh nhân này dễ lười uống thuốc, càng ít chịu các phương pháp điều trị không dùng thuốc.

Cần vận động gia đình và người xung quanh góp thêm vào cho bệnh nhân, tao điều kiện cho bệnh nhân điều trị được thuận lợi.

Thầy thuốc làm cho bệnh nhân hiểu rõ nhiều điều nhưng không được đe doạ, không được nói để làm bệnh nhân lo lắng thêm quá mức cần thiết. Cách nói và giải thích tuỳ thuộc trình độ học vấn, phong tục tập quán, làm sao cho bệnh nhân có thể hiểu được.

Nếu bắt đầu uống thuốc phải giải thích tác dụng của thuốc, nhất là các tác dụng phụ. Những lời khuyên về thực hiện chế độ ăn giảm trọng lượng, chế độ ăn muối và sự rèn luyện lối sống của bệnh nhân... nhiều khi khó thực hiện, cần phải kiên trì giải thích cho bệnh nhân, đưa ra những lời khuyên sát thực tế, dễ hiểu, dễ thực hiện.

Lối sống 5 điểm phòng chống điều trị cao huyết áp

Chương trình phòng chống điều trị cao huyết áp quốc gia đã giới thiệu một lối sống 5 điểm để loại trừ căng thẳng, bảo vệ cơ thể và tâm thần:

1.Nghiêm túc với mình, độ lượng với người nhằm đoàn kết, tránh gây căng thẳng.

2.Lối sống giản dị, thanh đạm, chi tiêu tiết kiệm để không bị cuốn vào các tệ nạn xã hội gây căng thẳng thần kinh, tránh những âm mưu xấu.

3.Yêu việc mình đang làm, yêu mặt tốt của người khác. Như vậy sẽ lạc quan yêu đời, ít bị sang chấn tâm thần.

4.Tăng thêm những phút vui cười, giảm đi những phút buồn bực. Vui tươi làm tinh thần sảng khoái, cơ thể hoạt động điều hoà, sức khỏe được tăng lên. Buồn bực dễ sinh bệnh.

5.Luôn luôn làm chủ cơ thể, tâm thần và hoàn cảnh, không quá lo bệnh tật, biết thư giãn, biết cách giải quyết các căng thẳng có thể xảy ra, biết thoả mãn với những gì mình đã có.