Dấu hiệu, triệu chứng của cao huyết áp

Cao huyết áp là một bệnh lý với nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm đến hệ tim mạch ở con người. Đây là căn bệnh được gắn với tên gọi “kẻ giết người thầm lặng”, vậy dấu hiệu triệu chứng của cao huyết áp như thế nào?

Những con số đáng báo động về bệnh cao huyết áp

Tại “Hội nghị Tăng huyết áp Việt Nam lần thứ II”, những con số đáng báo động về căn bệnh này đã được công bố khiến nhiều người phải sửng sốt, sự tăng trưởng của cao huyết áp kéo theo nhiều hệ luỵ nghiêm trọng, đẫn đến nhiều vấn đề nguy hiểm cho sức khoẻ cũng như suy giảm chất lượng cuộc sống.

Cao huyết áp có thể gây suy tim và đột quỵ não, nguyên nhân hàng thứ 2 dẫn đến nhồi máu cơ tim cấp. Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới WHO cho thấy:

Thế giới

Năm 2000, toàn thế giới có tới 972 triệu người bị cao huyết áp

Theo tính toán, năm 2025 sẽ có tới 15,6 tỷ người mắc căn bệnh này.

Việt Nam

Năm 2000 có khoảng 16,3% người trưởng thành mắc cao huyết áp

Năm 2009, có khoảng 25,4% người trưởng thành mắc cao huyết áp

Năm 2016, có đến 48% người trưởng thành bị cao huyết áp.

Dấu hiệu, triệu chứng của cao huyết áp theo y học hiện đại

Theo y học hiện đại, Dấu hiệu, triệu chứng của cao huyết áp được chia thành 3 giai đoạn:

Giai đoạn I:

Người bệnh ở trạng thái dễ bị kích thích, thường hay kêu đầu đau, đau về buổi sáng và sau khi làm việc căng thẳng, đau từng cơn, cơn ngắn vài giờ hoặc cả ngày, có thể có cơn đau vùng tim (30%), có triệu chứng này chứng tỏ có dấu hiệu co thắt của động mạch vành.

Người bệnh mệt mỏi, hồi hộp, mặt đỏ hoặc tái. Sờ mạch tay quay thấy đập căng, mỏm tim đập mạnh, có tiếng thổi tâm thu cơ năng, huyết áp dao động, trường hợp này nên làm các nghiệm pháp xem huyết áp có cao không:

Nghiệm pháp ngừng thở; gây hiện tượng thiếu oxy, gây co mạch, huyết áp sẽ cao (ngưng chừng một phút sẽ đỡ).

Ngâm chân vào nước lạnh 4°c chừng 2 - 3 phút, gặp lạnh mạch máu sẽ co lại, huyết áp sẽ tăng lên (nếu đúng thì huyết áp sẽ cao lên).

Giai đoạn 2:

Cao huyết áp thường xuyên đầu đau dữ dội, thở khó, phù phổi cấp do thất trái suy cấp. Huyết áp tối đa có khi lên đến 220/100mmHg, có thể bị xuất huyết não, hôn mê.

Dấu hiệu rối loạn tuần hoàn não: chóng mặt, tai ù, muốn ói, đầu nhức dữ dội, có khi phát âm không rõ, có khi có hơi thoáng liệt, có khi ngất lịm...

Đối với võng mạc: thị lực giảm, có dấu hiệu ruồi bay hoặc sương mù, soi đáy mắt thấy mao mạch ngoằn ngoèo, phù nề hoặc xuất huyết.

Đối với tim: có tiếng thổi tâm thu, nghe được tiếng thứ 2 do động mạch xơ cứng. Có cơn đau thắt ngực, loạn dưỡng cơ tim, nhồi máu cơ tim.

Đối với thận: bị thiếu máu nhẹ ở thận gây rối loạn chức năng thận, nước tiểu có hồng cầu hình trụ.

Giai đoạn 3

Triêu chứng lâm sàng giống giai đoạn II nhưng nặng hơn. Huyết áp cao cố định, nếụ tụt xuống là nguy vì đã suy tuần hoàn nặng rồi. Người bệnh thấy đầu đau, mất ngủ, trí nhớ giảm, mất khả năng lao động. Cơn đau thắt tim tăng lên nhiều, suy tim độ 3, 4, đe dọa nhồi máu cơ tim, xuất hiện phù nề, gan to, cổ trướng, tổn thương tuần hoàn não, muốn nôn, co giật, bán hôn mê, xuất huyết não, không có đe dọa phù phổi cấp vì tuần hoàn đã giảm nhiều rồi.

Mắt: Tổn thương mắt nặng, có thể bị mù.

Thận: Tổn thương và thận viêm rõ, urê huyết cao. ờ giai đoạn này (III) xuất huyết não và lượng đàm trong máu cao, người bệnh thường bị chết do nhồi máu cơ tim.

Dấu hiệu, triệu chứng của cao huyết áp theo y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền Sách ‘Nội khoa học’ của Trung y Thượng Hải và Thành Đô đều nêu ra 4 thể loại cao huyết áp như sau:

Cao huyết áp thể Can Dương Thượng Can

Chứng: Chóng mặt, đầu đau mỗi khi căng thẳng, khi tức giận thì đau tăng, ngủ ít, hay mơ, dễ tức giận, miệng đắng, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch huyền.

Cao huyết áo thể Đờm Trọc Trung Trở

Chứng: Đầu choáng váng và nặng nề, hông bụng buồn đầy, muốn ói, ăn ít, ngủ li bì, lưỡi trắng

Nguyên nhân: Do ăn nhiều các thức béo, bổ làm cho Tỳ Vị bị tổn thương khiến cho thanh dương không hóa thành tân dịch mà biến thành đờm thấp, khiến cho thanh dương không thăng lên được và trọc âm không giáng xuống được gây ra bệnh.

Cao huyết áp thể Thận tinh hất túc

Chứng: Chóng mặt, mệt mỏi, hay quên, lưng gối đau yếu, tai ù, mất ngủ, di tinh, chân tay lạnh, lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng, mạch trầm, lòng bàn tay, chân và ngực nóng và bứt rứt, lưỡi đỏ, chóng mặt, hay quên

Cao huyết áp thể Can thận Âm hư

Chứng: Hoa mắt, chóng mặt, tai ù, đau nóng trong đầu, mặt đỏ, ngực tức, bứt rứt hoặc chân tay tê dại, ngũ tâm phiền nhiệt, lưng đau, lưỡi thon đỏ, rêu mỏng…

Một vài dấu hiệu triệu chứng của cao huyết áp cấp cứu, cao huyết áp ác tính

Cao huyết áp và những biến chứng nguy hiểm trên cơ thể

Cao huyết áp ác tính là một thể rất nặng của tăng huyết áp, xảy ra ở người trẻ tuổi và rất dễ dẫn tới tử vong. Cao huyết áp ác tính có những đặc điểm sau:

Số huyết áp cao: Tối đa từ 220mmHg trở lên.

Nhiều biến chứng xảy ra dồn dập.

Mắt: Xuất tiết, xuất huyết võng mạc.

Tim; To ra nhanh, suy tim (phù, gan to, khó thở).

Thận: Suy thận nặng (Urê máu tăng, Protein niệu nhiều, có hồng cầu bạch cầu, trụ hạt trong nước tiểu).

Toàn thân: Xanh xao, nhức đầu dữ dội, có thể xuất huyết dưới da niêm mạc. Cao huyết áp ác tính ít khi là tiên phát.

Tổn thương chủ yếu trong cao huyết áp ác tính là: Viêm hoạt tử tiểu động mạch thận (Renal - necrotizing artrriotilis) tăng urê máu và tử vong trong vòng một năm nếu không điều trị. Cao huyết áp kịch phát tiến triển nhanh, xảy ra ở bất kỳ loại cao huyết áp nào, do bất kỳ nguyên nhân nào, cao huyết áp ác tính là giai đoạn cuối của cao huyết áp ban đầu lành tính, là giai đoạn sau của suy thận do viêm hoại tử động mạch thận. Đôi khi là do kết hợp với u tuỷ thượng thận (Pheochrmocytoma) hoặc với cường aldosteron tiên phát (Primary hyperal dosterolnism).

Đối với bệnh cao huyết áp, vì không có những triệu chứng và dấu hiệu cụ thể nên chúng ta khó phát hiện được bệnh. Việc cần thiết là duy trì khám sức khỏe định kỳ đối với người bình thường để phát hiện kịp thời bệnh lý và đưa ra phương thức điều trị, tránh những diễn biến xấu diễn ra.

Đối với người đã được chuẩn đoán mắc bệnh cần phải thường xuyên theo dõi theo dõi chỉ số huyết áp kết hợp với việc sử dụng thuốc theo tư vấn của bác sĩ. Ngoài ra, nguyên nhân gây ra bệnh cao huyết áp đến từ lối sống là chủ yếu, vì vậy, nên xây dựng và thực hiện lối sống lành mạnh và sinh hoạt điều độ để giảm những biến chứng khác từ bệnh.